De meeste mensen zijn opgegroeid in een systeem, een gezin. Daar leren we ons te verhouden tot de wereld om ons heen. Binnen zo’n gezinssituatie leven we in een bepaalde verbondenheid met elkaar. Vaak zijn we onszelf daar niet zo van bewust. We kunnen ons hierin vrij voelen, maar we kunnen ook verstrikt raken, soms door onbewuste belemmeringen.
Systemisch werken
Lees meer
Later komen we steeds opnieuw in systemen terecht: schoolsystemen, werksystemen, je eigen gezin etc. Het kan voorkomen dat we problemen ervaren die we niet goed begrijpen, alsof ze op een onbewuste laag bestaan. Vaak herhalen die problemen zich. We reageren dan in het heden alsof we nog steeds in ons vroegere gezinssysteem zitten.
Aan de hand van systemisch werk of opstellingenwerk, kunnen patronen vanuit het verleden, bepaalde problemen of gedrag zichtbaar en helder worden. Ze worden als het ware ontvouwd. Opstellingenwerk heeft tot doel verborgen belemmeringen of verstrikkingen binnen een systeem, gezin of organisatie, zichtbaar en hanteerbaar te maken. Het biedt mogelijkheden om eigen thema’s op een ander niveau te leren kennen en daardoor nieuwe manieren te vinden om hiermee om te gaan. Dat kan zowel face to face als online.
Opstellingenwerk is enerzijds mogelijk op individuele basis, bijvoorbeeld in de vorm van een tafelopstelling met poppetjes of voorwerpen die ergens voor ‘staan’, of anderzijds in een groep. In het laatste geval nodigt de vraagsteller representanten uit voor zijn of haar opstelling om bepaalde personen of gebeurtenissen te representeren. De representanten kennen de situatie niet, maar voelen datgene wat er leeft/ leefde bij de betreffende persoon voor wie zij uitgenodigd worden zodra zij eenmaal voor die persoon ‘staan’. Representanten krijgen een plek in de ruimte en zowel de vraagsteller als zij ervaren wat die plek in het systeem met hen doet, spreken dit uit en worden vervolgens uitgenodigd om een andere positie in te nemen. Hierbij wordt benoemd wat er te zien en te voelen is, om de nieuwe positie te bevestigen. Zo verandert de dynamiek en kan het gehele systeem, en met name de vraagsteller zelf, gezonder functioneren. Zowel indivuele opstellingen als opstellingen met een groep mensen kunnen fysiek als online plaatsvinden.
De grondlegger van systemisch werk is Bert Hellinger. Gebaseerd op het werk van Hellinger heeft Franz Ruppert een heel effectieve vorm van opstellingenwerk ontwikkeld, de zogenaamde Traumaopstellingen. In deze methode is het uitgangspunt dat ieder mens uit drie soorten delen bestaat: gezonde delen, overlevingsdelen en traumadelen. Nadat de vraagsteller zijn of haar thema heeft benoemd, begint de opstelling met het opstellen van ‘het verlangen’ van de vraagsteller. Dat zal meestal voortkomen uit een gezond deel. De meerwaarde van deze methode van opstellen is dat de nadruk blijft liggen op het thema dat de vraagsteller heeft ingebracht en wat hij/zij zèlf kan doen om de situatie te veranderen of te verbeteren. Het bevordert dus de autonomie van de vraagsteller.
Opstellingen die zich ontvouwen zijn een afspiegeling van datgene wat er zich op dat moment afspeelt bij de vraagsteller.
Opstellingen zijn verhelderend en werken meestal helend. Daardoor kunnen ze er toe leiden dat traumatische gebeurtenissen niet verder worden doorgegeven aan volgende generaties. Ze vormen daarmee een mooie stap op weg naar nieuwe perspectieven en een gezonde balans tussen werk en privé-leven.
